DZIEJE SZKOŁY POWSZECHNEJ W RUDNEJ W LATACH
1945-1950
Powróćmy wspomnieniami do tamtych dni …
Po zakończeniu drugiej wojny światowej w 1945 roku w Rudnej rozpoczęła działalność szkoła powszechna. Pierwszą kierowniczką została JANINA CHOMENKOWA. Grono pedagogiczne stanowiły nauczycielki: ANNA TROJANOWSKA, MARIA POPADIUK, Jarosława GOSŁAWSKA, przedszkolanką była pani GADZINÓWNA.
W 1945 roku nauczycielki te zajęły się również zorganizowaniem szkoły wieczorowej. W Rudnej kurs wieczorowy prowadziły panie CHOMENKOWA
i JAROSZEWSKA, natomiast w miejscowości BRODLEWICZ – panie POPADIUK, TROJANOWSKA i GOSŁAWSKA. Zajęcia wieczorowe odbywały się na trzech różnych poziomach, a uczniowie zapisywali się na nie w zależności
od własnych umiejętności. Pierwszy poziom był dla tych, którzy nie potrafili czytać i pisać.
Jak wynika ze statystyki kierowniczki szkoły, pani CHOMENKOWEJ,
do Szkoły Powszechnej w Rudnej uczęszczało w grudniu 1945 roku stu jeden uczniów, z roczników 1930-1939, którzy uczyli się w siedmiu klasach. Najliczniejsza była klasa pierwsza. Liczyła ona czterdziestu pięciu uczniów.
W szkole działał również chór, prowadzony przez nauczycielkę przedmiotów artystycznych panią GOSŁAWSKĄ.
Nauka szkolna w 1945 roku odbywała się w Rudnej i Brodlewicach,
gdyż poniemieckie szkoły w Starej Rudnej , Gwizdanowie i Polach były zamknięte. Uczniowie uczyli się w budynkach przy ul. Głogowskiej 16 i ul. 3 -go Maja, które lokalowo nie były do tego przystosowane. Gimnazjum w Rudnej, w czasie działań wojennych, zostało zniszczone w dziewięćdziesięciu procentach i było zamknięte. Budynki szkolne wymagały remontu: wstawienia okien, pieców, naprawy klamek
i zamków, a także sanitariatów.
Mimo trudności lokalowych szkoła prowadziła działalność oświatową. Organizowała również dożywianie dzieci z przedszkola. Na ten cel w styczniu 1946 roku przeznaczono 20 kilogramów mąki pszennej, 15 kilogramów cukru
oraz 168 złotych uzyskanych ze sprzedaży biletów na jasełka.
Dwudziestego pierwszego i dwudziestego drugiego czerwca 1946 roku odbył się egzamin dla słuchaczy trzeciego stopnia, których było dwunastu. A oto ich nazwiska: Edward ABRAHAMOWICZ, Emil KRAWIEC, Edward KUBERA, Józef PALUCH, Wacław ROGALA, Aniela SAHAJDAK, Kazimierz SKULIMOWSKI, Alicja SKULIMOWSKA, Tadeusz SZELINGOWSKI, Teresa TROJANOWSKA, Władysława WĘZIKÓWNA i Edward ZAJĄC.
Uczniowie ci zdawali egzamin z języka polskiego i arytmetyki 21 czerwca .
Tematy prac z języka polskiego były następujące:
  1. Moja podróż na zachód.
  2. Jedna z postaci z przeczytanych książek.
  3. Obrazek z „Pana Tadeusza”.
Zadania arytmetyczne brzmiały:
  1. Kupiec płacił za jeden kilogram kawy jedenaście i jedną czwartą
złotego, a sprzedawał ją po dwanaście i trzy piąte złotego. Na ilu
kilogramach kawy kupiec zarobił sto złotych?
  1. Burak cukrowy zawiera czternaście i jedną drugą procenta cukru. Oblicz ile cukru znajduje się w stu osiemdziesięciu dwóch i pół kilograma oraz trzech tysiącach sześciuset czterdziesty pięciu kilogramach buraków cukrowych.
Ziemniaki zawierają siedemnaście i trzy czwarte procenta krochmalu. Oblicz ile krochmalu zawiera się w czterdziestu pięciu kilogramach i siedemdziesięciu pięciu dekagramach ziemniaków.
  1. Oblicz powierzchnię i objętość graniastosłupa kwadratowego, jeżeli jeden bok ma cztery i pół metra, a drugi siedem metrów siedemdziesiąt pięć centymetrów.
Egzamin pisemny zakończył się o godzinie czternastej.
Część ustną kursanci zdawali 22 czerwca. Zgodnie z rozporządzeniem z roku 1935 po zdaniu egzaminów otrzymali świadectwo ukończenia szkoły powszechnej.
W roku szkolnym 1946/1947:
Pani CHOMENKOWA uczyła języka polskiego i matematyki;
Pani TROJANOWSKA uczyła historii, przyrody i geografii;
Pani JASTRZĘBSKA – matematyki i historii;
Pani POPADIUK przyrody i fizyki;
Pani FEITH – śpiewu, gimnastyki i prac ręcznych;
Ksiądz MAZURKIEWICZ – religii.
Po zebraniu pieniędzy od uczniów podręczniki z Wrocławia przywiozła pani Jastrzębska.
Trzynastego października 1946 roku poświęcono szkołę. Program przewidywał:
  1. wystąpienie księdza;
  2. poświęcenie szkoły;
  3. pieśń w wykonaniu chóru szkolnego „Hej koledzy z wspólnej ławy”;
  4. deklamację „Witaj szkoło” wykonał uczeń klasy drugiej;
  5. deklamację „Alfabet wojenny” wykonał uczeń klasy piątej – KUBERA;
  6. pieśń w wykonaniu chóru szkolnego „Czerwony pas” i „Góralu, czy ci nie żal…”;
  7. taniec krasnoludków;
  8. przemówienie pani CHOMENKOWEJ i przedstawiciela władz pana ZARĘBSKIEGO do dziatwy i rodziców.
W lutym 1947 roku grono pedagogiczne powiększyło się o nauczycielkę historii, rysunku i zajęć praktycznych panią JANINĘ PIETRUSZKĘ. Pani POPADIUK oprócz matematyki, przyrody i rysunku zaczęła uczyć klasy szóstą i siódmą języka francuskiego.
W szkole działały: biblioteka szkolna, sklepik uczniowski, którymi opiekowała się pani Popadiuk oraz Liga Morska, której opiekunką była pani Pietruszka.
Rok szkolny 1946/47 zakończył się trzydziestego czerwca 1947 roku.
W sobotę – dwudziestego ósmego czerwca- zorganizowano wystawę prac dzieci w godzinach od dziewiątej do piętnastej. W niedzielę – w sali Domu Ludowego- od godziny siedemnastej do osiemnastej odbyły się popisy artystyczne.
A w poniedziałek – trzydziestego czerwca- po nabożeństwie w kościele, wspólnym śniadaniu i zdjęciach, rozdano świadectwa.
W roku szkolnym 1947/1948 panią Popadiuk zastąpił pan Binczarowski, który uczył przyrody, matematyki, rysunku, prac ręcznych i wychowania fizycznego.
W październiku 1947 roku szkoła zorganizowała zbiórkę pieniędzy na odbudowę Warszawy. Sprzedawano na ten cel znaczki.
Zgodnie z zapisami z grudnia 1947 roku do szkoły w Rudnej uczęszczało 249 uczniów, dziesięciu mieszkało w półinternacie. Wychowawcami byli:
Pani CHOMENKOWA – klasy pierwszej (32 osoby);
Pan BINCZAROWSKI – klasy drugiej (28 osób);
Pani FEIT – klasy trzeciej (27 osób);
Pani PIETRUSZKA – klasy czwartej (39 osób) i siódmej (23 osoby);
Pani POPADIUK – klasy piątej (40 osób);
Ksiądz MAZURKIEWICZ – klasy szóstej (30 osób).
 
W roku szkolnym 1948/1949, w lutym, do grona pedagogicznego dołączył nauczyciel historii, języka polskiego, matematyki i śpiewu – JAN ENGEL,
a w maju tegoż roku – EUGENIUSZ KRÓLIK.
Duchowych przeżyć miała dostarczyć WIECZORNICA MICKIEWICZOWSKA. W programie przewidywano:
  1. Inscenizację fragmentu „Dziadów”;
  2. Inscenizację fragmentu „Pana Tadeusza” – Tadeusz i Zosia;
  3. Wiersze: „Oda do młodości”, „Do przyjaciół Moskali”, „Pani Twardowska”;
  4. Trzy pieśni.
Szesnastego czerwca 1949 roku odbył się WIECZÓR SZOPENOWSKO-MICKIEWICZOWSKI. Wystąpiło trio szkolne oraz chór.
Przez ponad pięćdziesiąt lat Szkoła Powszechna , zwana obecnie Szkołą Podstawową w Rudnej zmieniła swój charakter i oblicze.
Dziesiątego października 1968 roku Kurator Okręgu Szkolnego
we Wrocławiu nadał szkole imię 7 Dywizji Piechoty II Armii Wojska Polskiego.
W sierpniu 1978 roku powołano Zbiorczą Szkołę Gminną dla klas jeden-osiem.
Do obwodu szkoły należały wówczas miejscowości: Rudna, Stara Rudna, Gwizdanów, Brodów, Bajków, Kalinówka, Pielgrzymów, Rynarcice, Mleczno, Juszowice, Koźlice, Gawrony. Szkoły filialne istniały w Gawronach i Rynarcicach.
W roku szkolnym 1982/1983 do obwodu szkoły weszły również wsie: Radomiłów, Kliszów, Wądroże, Koźlice.
Szkole, decyzją Kuratorium Oświaty w Legnicy, nadano sztandar 5 maja 1987 roku.
22 lutego 1999 roku Rada Gminy zlikwidowała szkoły filialne
w Gwizdanowie, Kliszowie i Rynarcicach.
Do Szkoły Podstawowej w Rudnej uczęszczają zatem dzieci ze wsi: Rudna, Stara Rudna, Brodów, Bytków, Mleczno, Koźlice, Juszowice, Wądroże, Gwizdanów, Gawrony, Gawronki, Rynarcice, Wysokie, Toszowice, Studzionki.
Uczą się one – po reformie 1999r.– w klasach jeden – sześć. W szkole funkcjonują również, od września 2002 dwa, oddziały przedszkolne.
Dyrektorem S.P. w Rudnej jest mgr Irena Kornobis.
SZKOŁA PODSTAWOWA W RUDNEJ
W LATACH 1951-1960
Powróćmy wspomnieniami do tamtych dni …
Po zakończeniu drugiej wojny światowej w 1945 roku w Rudnej rozpoczęła działalność szkoła powszechna. Pierwszą kierowniczką została JANINA CHOMENKO. Grono pedagogiczne stanowiły nauczycielki: ANNA TROJANOWSKA, MARIA POPADIUK, Jarosława GOSŁAWSKA, przedszkolanką była pani GADZINÓWNA.
Nauka szkolna w 1945 roku odbywała się w Rudnej
i Brodlewicach, gdyż poniemieckie szkoły w Starej Rudnej, Gwizdanowie i Polach były zamknięte. Uczniowie uczyli się
w budynkach, które lokalowo nie były do tego przystosowane. Gimnazjum w Rudnej, w czasie działań wojennych, zostało zniszczone w dziewięćdziesięciu procentach i było zamknięte. Budynki szkolne wymagały remontu: wstawienia okien, pieców, naprawy klamek
i zamków, a także sanitariatów.
Rokrocznie Grono Pedagogiczne powiększało się. Dołączyły do niego panie: Maria Popadiuk, Wanda Jastrzębska, Jadwiga Ferth, Ludwika Pietruszka.
Wzrastała również liczba uczniów.
Przez trzy lata odbudowywano dawny budynek szkolny
przy ul. Piaskowej. We wrześniu 1950 roku część klas uczyła się
na parterze odbudowanego budynku, a na piętrze, w tym samym czasie, trwały prace remontowe. Rok później, w 1951, oddano
do użytku cały budynek szkolny.
Posiadał on 10 izb lekcyjnych, pokój nauczycielski i mieszkanie
dla kierownika szkoły. W 1958r. na remont przeznaczono 23 tysiące złotych. Obejmował on: ogrzewanie, przemalowanie ścian i futryn.
Do roku 1952 szkołą kierowała Janina Chomenko, po niej zaś funkcję Kierownika szkoły objął T. Janiszewski, który sprawował ją do 1954 roku.
Od września 1954 do 1956 roku Kierownikiem była Helena JAGUSZCZAK (p. H. Bandurska). Następnie, przez trzy kolejne lata, szkoła pracowała pod kierunkiem STANISŁAWA KULIKA.
Grono Pedagogiczne składało się wówczas z Anny TROJANOWSKIEJ, POPADIUK MARII, PIETRUSZKI LUDWIKI, PITURY JÓZEFY, BANDURSKIEJ HELENY, KOWALCZYK KAZIMIERY I GUSZPIT JADWIGI (p. J. OSTROWSKA).
W 1957r. powiększyło się o TRACZ MARIĘ, ZARÓWNEGO HIERONIMA i MUSZYŃSKIEGO STANISŁAWA, a od listopada, tegoż roku, o MUSZYŃSKIEGO JÓZEFA, który sprawował funkcję przewodnika drużyny harcerskiej.
W 1959 roku kierownikiem został JÓZEF JERZAK, a nowe nauczycielki to panie BERGIER i SUCHIŃSKA.
W tym też roku szkoła w Rudnej otrzymała drugi budynek,
przy ul. Kolejowej 5, po byłym zespole PGR. Dzięki staraniom ówczesnego kierownika Józefa Jerzaka wygospodarowano w nim
3 izby lekcyjne, gdzie uczyły się klasy I a, I b i II. Uprzednio uprzątnięto gruz z boiska, wkopano słupki do siatki do szczypiorniaka, zasypano doły po wapnie i ogrodzono siatką.
Życie szkoły w latach 50-tych obfitowało w uroczystości „pogłębiające” przyjaźń polsko-radziecką. Dla przykładu w roku szkolnym 1952/1953 odbyły się następujące imprezy szkolne:
          • 18 listopada- akademia w miesiącu pogłębiania przyjaźni polsko – radzieckiej;
          • 21 grudnia – poranek w dniu urodzin Józefa Stalina;
          • 22 stycznia – akademia w związku z rocznicą śmierci Włodzimierza Lenina;
          • 23 lutego – akademia na temat 35 rocznicy powstania Armii Czerwonej;
          • 6 marca – pogadanka o ciężkiej chorobie Józefa Stalina;
          • 7 marca – masówka, w związku ze śmiercią Stalina;
          • 9 marca – wysłuchanie uroczystości pogrzebowej
            J. Stalina;
          • 18 kwietnia zorganizowano masówkę na temat – rocznicy urodzin Bolesława Bieruta.
A w 1953/54 zorganizowano ponadto akademie z okazji:
• rocznicy Rewolucji Październikowej;
• rocznicy bitwy pod Lenino;
• rocznicy zwycięstwa pod Stalingradem;
• Dnia Kobiet;
• rocznicy śmierci Karola Świerczewskiego;
• uroczystości związane z II Zjazdem PZPR.
Organizowano również wieczorki mickiewiczowskie. 26 listopada 1955 roku odbył się taki wieczorek pod kierunkiem pani Bandurskiej. Klasa VI i pani Pitura przygotowała inscenizację „Pani Twardowskiej”, piosenkę „Panicz i dziewczyna”, a z klasą VII p. Kowalczyk – „Odę
do młodości” i fragmenty „Pana Tadeusza”. Na wieczorek
ów zaproszono rodziców.
W szkole działały również koła zainteresowań: recytatorsko-chóralne, taneczno-dramatyczne, biologiczne, mandolinistów, akordeonistów, sportowe, harcerstwo, krawieckie.
Zimą odbywały się kuligi. W styczniu 1956 roku miał miejsce kulig do Toszowic. Natomiast jesienią i wiosną wycieczki do Mleczna, Wrocławia, Toszowic. We Wrocławiu zwiedzano miasto i ZOO. Planowano również wycieczkę samochodową do Bolkowa, Książa
i Świdnicy. Rok wcześniej uczniowie klasy VI -i 10 innych- odbyli wycieczkę do Krakowa pod opieką pana Kulika oraz pań Kowalczyk
i Pitury. Zorganizowano także w 1958 r. wycieczkę do Gdańska
i Gdyni, dla klasy VII i najlepszych uczniów klas V i VI, a rok później 3-dniową, do Warszawy.
Dzięki działalności kierownictwa szkoły i Komitetu Rodzicielskiego w styczniu 1956 roku udało się zakupić pierwszy radioodbiornik z adapterem. Dzieciom urządzono pierwszą zabawę choinkową.
W lutym 1959 roku szkoła posiadała również TELEWIZOR. Kierownik szkoły, p. Kulik ułożył regulamin dotyczący wprowadzenia odpłatności za korzystanie z telewizora. Opłata dla dorosłych wynosiła 2 zł, a dla dzieci –50 groszy. Nauczyciele pełnili dyżury podczas oglądania TV.
Uczniom szkoły podstawowej z tamtych lat, podobnie jak dzisiejszym, przychodziły do głowy różne pomysły, za które ponosili,
niejednokrotnie poważne konsekwencje- z przeniesieniem do innej klasy, czy szkoły włącznie. Taki los spotkał nieszczęśnika, który nie posiadał zeszytu do jednego z przedmiotów, twierdził, że może mieć dwójkę i nie wykonywał poleceń wychowawcy. Innemu, który nie posiadał zeszytu do historii, ale zawsze ustnie był przygotowany
na 5, obniżono ocenę z przedmiotu do 4 i nie wpuszczono na lekcje bez zeszytu.
Trzeciemu z uczniów, w 1959 roku, przyszło do głowy, aby zniszczyć pszczoły pana Muszyńskiego. Obniżono mu za to ocenę z zachowania.
Obniżano ocenę z zachowania również za palenie papierosów,
co zdarzało się nawet piątoklasistom.
Zwracano także uwagę na zachowanie uczniów w lokalach publicznych i na ulicy, np. na siedzenie w kinie w czapce, czy nie używanie zwrotów grzecznościowych wobec osób starszych.
 
Szkoła to nie tylko kary, lecz również nagrody. A były one różne – wyczytanie na apelu przez kierownika szkoły, udział w wycieczce, słodycze, nagrody książkowe, potańcówki dla starszych klas.
Przykładowo – 17.VI.1958 roku do nagród wytypowano z klasy VII uczennicę Janinę U. za bardzo dobre wyniki w nauce oraz ucznia Antoniego K. za nienaganne zachowanie, pracę społeczną i pracę
w harcerstwie.
Chcąc pozostawić wychowankom miłe wspomnienia ze szkoły,
na nadchodzące wakacje, na zakończenie roku szkolnego 1959/1960 zorganizowano zawody sportowe:
          • wyścigi na rowerze,
          • wyścigi w workach;
          • wyścig z jajkiem,
malowanie portretów oraz wystawiono sztukę „Grajek i królewna”.
W 1960 roku w szkole uczyło się 440 uczniów w 15 oddziałach, był to rok wyżu demograficznego.